Friday, January 13, 2023

විෂය ප්‍රවීණයෙක් වෙන්න ඒ පිලිබඳ සහතිකයක් තිබිය යුතුමද?

ලෝකේ තියෙනවා "Autodidacticism" කියලා සංකල්පයක්. මේකෙන් කියන්නේ structured learning එහෙමත් නැත්තං formal learning - ඒ කියන්නේ ඒ විෂය උගන්වන ගුරුවරයෙක් ගාවට නැත්නම් ඒ විෂය හදාරන්න පාඨමාලාවක් (උපාධියක් නැත්නම් ඩිප්ලෝමාවක්) තියෙන තැනකට යන්නේ නැතුව තනියම ඉගෙන ගන්නවා. මේකට කියනවා self taught එහෙමත් නැත්තන් තමන් විසින් ස්ව අධ්‍යනය කරපු පුද්ගලයෙක් "Autodidact" කෙනෙක් කියලා. 


 අපේ රටේ මිනිස්සුන්ගේ ලොකු මිත්‍යා මතයක් තියෙනවා යමෙක් යම් විෂයක් ගැන කතා කරන්න ලියන්න නම් ඒ මනුස්සයා ඒක ගැන ආචාර්ය උපාධියක්, මහාචාර්ය පදවියක් නැත්නම් අඩුම ගානේ උපාධියක්වත් නැත්නම් ඒ විෂය ගැන කතා කරන්න බෑ කියල. මේක සම්පුර්ණයෙන්ම වැරදි මතයක් වගේම මිනිස්සුන්ගේ පරිකල්පනය, අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම නතර කරන දෙයක්. ලෝකේ ගත්තම ඉතිහාසේ හිටපු පතාක යෝධයෝ බොහොමයක් මේ ගණයට අයත්. ලියනාඩෝ ඩා වින්චි ගෙන් පටන් ගත්තම තෝමස් අල්වා එඩිසන්, නිකොලා ටෙස්ලා, ඒබ්‍රහම් ලිංකන්, ජේම්ස් වොට්, රයිට් සහෝදරයෝ - මේ හැමෝම තමන්ගේ ප්‍රවීණ විෂය self taught. කොහොමත් මේ මිනිස්සු ඒ කාලේ තිබ්බ විශ්ව විද්‍යාලෙකට ගියත් (යන්න ලැබුණා කියලා උපකල්පනය කරොත්) - ඒ කාලේ ලෝකේ ඒ විෂය සම්බන්ධයෙන් තිබ්බ අවබෝධය සහ සොයාගැනීම් මේ අයගේ දැනුමට පහලින් තිබ්බේ. මොකද මේ හැම කෙනාම තමන්ගේ විෂය ක්ෂේත්‍රයේ එතෙක් සොයා නොගත් දැනුමක් හොයාගෙන ලෝකෙට දායාද කරලා දීපු මිනිස්සු. 

 උදාහරණයක් විදියට නිකොලා ටෙස්ලා ගත්තොත් - අපි ජීවිතේ හැමදාම පාවිච්චි කරන ප්‍රත්‍යවර්ථ තෙකලා විදුලිය (3 phase alternative current), induction motor (වතුර පොම්පේ, විදුලි පංකාවේ ඉඳන් කර්මාන්ත ශාලාවල තියෙන මෝටර් වලින් 90% කට වඩා තියෙන්නේ මේ මොටරේ) වගේ දේවල් හොයාගත්ත මේ මහා විද්‍යාඥයා විදුලි ඉංජිනේරු විද්‍යාව පිලිබඳ උපාධියක් නැහැ. මොහුගේ මුලින් ලොක්කා වුණ තෝමස් අල්වා එඩිසන් වුණත් විශ්ව විද්‍යාලෙකට ගිහින් විදුලි ඉංජිනේරු විද්‍යාව හදාරලා නැහැ. කොටින්ම කිව්වොත් ඉස්කෝලේ ගිහින් තියෙන්නෙත් පොඩි කාලයක් - එඩිසන්ගේ අම්මා තමා එයාට මුල කාලේ උගන්වල තියෙන්නේ. 

ඇත්තටම මේ මිනිස්සු දෙන්නා ලංකාවෙ ඉපදිලා ඔය කියන සොයාගැනීම් කරා නම් ලොකු ප්‍රශ්නයක් වෙන්න තිබ්බා - "අපෝ ඔය ඩිග්රි එකක්වත් නැති මනුස්සයා හදපු දේවල් අපි කොහොමද පාවිච්චි කරන්නේ " වගේ බොළඳ තර්ක එන්න තිබ්බා අපේ සමාජෙන් සහ ඒ විෂය පිලිබඳ ප්‍රමාණික උගත්තුන්ගෙන්. 

 ලෝකේ හොඳම පර්යේෂනකරු (experimentalist) වගේම විදුලි ඉංජිනේරු විද්‍යාවේ පියා කියල හඳුන්වන මයිකල් ෆැරඩේ වුනත් ලෝක ප්‍රසිද්ධ autodidact කෙනෙක්. ලෝකේ ගොඩක් වෙලාවට ඉස්සරහට ගියේ මෙන්න මේ autodidact ලාගෙන්. ඕනෙම මනුස්සයෙක්ට පුළුවන් ඕනෙම විෂයක් ගැන ගැඹුරින් හදාරන්න තනියම වගේම ඒ විෂය පිළිබඳව ප්‍රවීනයෙක් (expert) කෙනෙක් වෙන්න. ඉතින් තමුන් formal education එකක් ගත්ත නැති දෙයක් පිළිබඳව යම් කෙනෙක් ස්වයං අධ්‍යනයක් කරලා යමෙක් ඒ ගැන කතා කරනවා නම් ඒ ගැන ලියනවා නම් - ඒ මනුස්සයා කතා කරන විෂය කරුණ විතරක් විවාදයට, ප්‍රශ්න කිරීමට ගන්න. නැතුව ඒ පුද්ගලයාගේ ඒ විෂය සම්බන්ධව තියෙන උපාධිය, ආචාර්ය උපාධිය ගැන හොයන්න යන්න, ඒ සහතික පත්‍ර නෑ කියල අර කියන දේ හාස්‍යයට ලක් කරන්න යන්න එපා. කතා කරන විෂය කාරණේ විතරක් විවාදයට ගන්න - අභියෝගයට ලක් කරන්න.

3 comments:

  1. සතුටුයි! ඉතාමත් සතුටුයි!! ඔබ නැවතත් ලියන්නට පටන් ගෙන. පසුගිය කාලය පුරා ඔබගේ බ්ලොගය අප රඳවා තිබුනේ අපගේ "සඳකඩපහන" සින්ඩියේ "පුරාවස්තු " කොලමේය. මේ වන විට එය "බ්ලොග් සඟරා" කොලම වෙතට යොමුකොට ඇත. දිගින් දිගටම ඔබගේ රසවත් ලිපි අපට කියැවීමට හැකිවේ යැයි බලාපොරොත්තුවෙමු!

    ReplyDelete
  2. Great to see you back at blogspace :)

    ReplyDelete

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...